İkinci El Araç Satış, Devir ve Tescil İşlemleri
Araçların Satış, Devir Ve Tescil Hizmetlerinin Yürütülmesi Hakkında Yönetmelikle gelen yeni düzenleme ile, hali hazırda Noterler tarafından yapılan ikinci el araç satış ve devir işlemlerine ilave olarak, satışla beraber tescil işlemleri de aynı anda noterlerde yapılmakta ve araç tescil belgesi basılarak araç sahibine verilmektedir. Noterler tarafından tescili yapılacak veya yapılan araçların satış, devir ve her türlü tescil işlemleri ile araç sahiplerinin tescile esas bilgileri ARTES - Araç Sicil ve Tescil Sistemi'ne işlenir.
Tüm araçların sahipleri (Trafikten çekilmiş ya da çekilecek araçlar hariç) , araçlarını noterlere ya da ilgili tescil kuruluşlarına tescil ettirmek ve araç tescil belgesi almak zorundadırlar. Araçlara tescil belgesinin basılabilmesi için aracın zorunlu mali sorumluluk sigortası (trafik sigortası) ile muayenesinin yapılmış olması zorunludur. Bazı araçların Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından tescil edilmesi nedeniyle bu araçların satışı sonrasında araç tescil belgesi yerine tescile ilişkin geçici belge düzenlenmektedir.
Aracın Noterler Tarafından Tescili:
Aracın satış veya devir işlemi yapıldıktan sonra noterler tarafından tescilinin yapılması sırasındaki işlemlere ait usul ve esaslar "Araçların Satış, Devir Ve Tescil Hizmetlerinin Yürütülmesi Hakkında Yönetmeliğe" göre aşağıdaki gibidir.
1. Tescil edilmiş araçların her çeşit satış ve devirleri, satış veya devri yapılacak araçtan dolayı motorlu taşıtlar vergisi, gecikme faizi, gecikme zammı, vergi cezası ve trafik idari para cezası, 25/6/2010 tarihli ve 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 30 uncu maddesine göre verilen idari para cezaları ile geçiş ücreti borcu ve taşıt üzerinde satış ve/veya devri kısıtlayıcı herhangi bir tedbir veya kayıt bulunmadığının ve trafikten çekilmiş veya çekilecek araçlar hariç olmak üzere aracın geçerli muayenesi ile zorunlu mali sorumluluk sigortasının bulunduğunun tespit edilmesi halinde noterler tarafından yapılır. Noterler tarafından yapılmayan her çeşit satış ve devir işlemleri geçersizdir.
2. Resmi araçların satış veya devirleri ilgili kurum veya kuruluşların tabi oldukları mevzuata göre yapılır.
3. İş makinelerinin satış ve devirleri ise araç üzerinde satış ve/veya devri kısıtlayıcı herhangi bir tedbir veya kayıt bulunmaması halinde, araç sahibi adına düzenlenmiş araç tescil belgesi esas alınarak noterler tarafından yapılır. Satış veya devir işlemi elektronik ortamda tescili yapan ilgili kuruluşa bildirilir. Elektronik ortamda bildirimin mümkün olmaması halinde ise satış veya devir işlemine ilişkin belgenin bir sureti üç iş günü içerisinde tescili yapan ilgili kuruluşa gönderilir.
4. Satış veya devir işlemi sırasında araca ait tescil belgesi veya geçerlilik süresi bitmemiş olmak kaydıyla araç tesciline ilişkin geçici belge, bu belgelerin zayi olduğunun ilgilisi tarafından beyan edilmesi ve zayi bilgisinin ilgili kolluk birimi tarafından elektronik ortamdaki kayıtlara işlendiğinin noterlerce anlaşılması halinde ise elektronik ortamdaki tescil kayıtları esas alınır.
5. Noterlerce yapılacak satış veya devir işlemi sırasında, araca ait tescil belgesi veya araç tesciline ilişkin geçici belge üzerindeki bilgiler ile aracın elektronik ortamdaki kayıtları arasında farklılık olduğunun anlaşılması durumunda, elektronik ortamdaki kayıtlar esas alınır.
6. Araç bilgilerinde eksiklik veya yanlışlık olduğunun anlaşılması halinde, noterler tarafından tescile esas bilgi ve belgeler incelendikten ve tescil kayıtlarında düzeltme yapıldıktan sonra satış veya devir işlemi yapılır.
7. Satış veya devir işlemi noterler tarafından elektronik ortamda Gelir İdaresi Başkanlığına, elektronik ortamda bildirimin mümkün olmaması halinde ise üç iş günü içerisinde ilgili vergi dairesine yazılı olarak bildirilir.
8. Tescil edilmemiş araçların satın alma veya gümrükten çekme tarihinden itibaren üç ay içinde satış ve devirleri, sahiplik belgeleri esas alınarak noterler tarafından yapılır.
9. Araçların satış veya devirleri sırasında noterler tarafından yapılacak işlemler ve araç tescil belgesinin düzenlenmesi ile bu belgelerin araç sahiplerine teslimine ilişkin usul ve esaslar, Türkiye Noterler Birliği tarafından belirlenir.
10. Satış veya devir sırasında mevcut teknik özellikleri nedeniyle alıcı tarafından hukuki veya fiili nedenlerle kullanılması mümkün olmayan (özel tertibatlı engelli aracı, ambulans vb.) araçlar ile Yönetmeliğin 9 uncu maddesi birinci fıkrası kapsamındaki araçların trafikten çekilmek şartıyla satış veya devri yapılır.
11. Satış veya devri yapılacak aracın sefer görev emri bulunması halinde, noter tarafından alıcıya gerekli tebligat yapılır ve aracın yeni sahip bilgisi elektronik ortamda, elektronik ortamda bildirimin mümkün olmaması halinde ise yazılı olarak aracın görevlendirildiği İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğüne gönderilir.
12. Noterler tarafından yapılan araç satış veya devir işlemlerinin tamamlanmasıyla alıcı adına noterlerce araç tescil belgesi düzenlenir, gerekli bilgiler elektronik ortamda saklanır.
13. Haciz, müsadere, el koyma, buluntu, trafikten men gibi nedenlerle; icra müdürlükleri, vergi dairesi müdürlükleri, milli emlak müdürlükleri ile diğer yetkili kamu kurum veya kuruluşları tarafından satışı yapılan araçların satışa ilişkin bilgileri elektronik ortamda ARTES’e; bunun mümkün olmaması halinde ise satış yazısı üç iş günü içerisinde yazılı olarak Türkiye Noterler Birliğine gönderilir. Gönderilen bilgiler Türkiye Noterler Birliği tarafından ARTES’e kaydedilir. Alıcılar herhangi bir noterden bir ay içerisinde adlarına araç tescil belgesi almak zorundadırlar. Alıcıların araç tescil belgesi almak için süresinde başvurmamaları halinde, bu araçlar alıcıları adına Türkiye Noterler Birliği tarafından aracın re’sen tescil edildiğine dair şerh verilmek suretiyle tescil edilir.
14. Re’sen tescil işlemi yapılacak araçların tesciline ilişkin usul ve esaslar Türkiye Noterler Birliği tarafından belirlenir.
15. 1/5/2010 tarihinden önce noterler tarafından satış veya devri yapılan araçların tescil edilmemiş olması halinde, satıcının noter satış sözleşmesi ile birlikte herhangi bir noterliğe başvurusu üzerine bu araçlar aracın re’sen tescil edildiğine dair şerh verilmek suretiyle alıcıları adına re’sen tescil edilir.
16. 21/11/2012 tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında kiralanan araçlar;
a) Kiracı adına satın alma hakkının oluştuğu andan itibaren otuz günlük süre içinde kiracı tarafından aracın kendi adına tescilinin yaptırılmaması veya kiralayana iade edilmemesi,
b) Taraflar arasında yapılan sözleşmede aracın kiracı adına re’sen tescil edileceği hususunda karara varılmış ve kiracıya konu hakkında tebligat yapılmış olması veya adresinde bulunmadığından tebligatın yapılamadığının belgelenmesi, halinde finansal kiralama şirketleri tarafından herhangi bir notere başvurulması durumunda aracın re’sen tescil edildiğine dair şerh verilmek suretiyle kiracısı adına tescil edilir.