Rot-Balans Ayarı Nedir?
Günlük yaşantımızda araç sahibi olmayanlar dahi bu kavramı illaki duymuş ve/veya kullanmıştır. Her ne kadar ikisi de bitişik gibi kullanılmış olsa da birbiriyle bağlantılı; ancak farklı anlamlara gelir. Peki nedir bu rot-balans ayarı dedikleri şey?
Rot ayarı, tekerleklerin yönünün direksiyonun yönüyle aynı olması demektir. Balans ayarı ise rot ayarındaki tekerleklerin arasındaki açı ve doğrultuların eşit olmasına denir. Dolayısıyla rot ayarı yönü; balans ayarı ise açı ve doğrultuyu ifade eder.
Rot- Balans Ayarı Nasıl Anlaşılır?
Aracın sağa veya sola çekmesi olarak ifade edilen durum rot ve balans ayarının bozuk olduğu anlamına gelir. Bunun yanı sıra aracın yolculuk esnasında fazla titremesi, savrulması veya tekerleklerden ses gelmesi de rot ve balans ayarının düzgün olmadığı anlamına gelir. Bu durumda yolculuk bilhassa virajlarda çok daha tehlikeli bir hal alır ve trafik kazasına dahi sebebiyet verebilir. Ayrıca aracı kullanan kişi emniyetli bir sürüş yapamaz. Aracın tekerlekleri ise daha çabuk eskir ve araçta daha büyük hasarlara neden olur.
Rot ve Balans Ayarı Ne Zaman Ve Nasıl Yapılır?
İşin uzmanlarına göre bir araç 5.000 ila 10.000 km yol yaptığında veya çukurlu yollardan geçtiğinde rot ve balans ayarlarının kontrol edilmesi ve gerekli bakımlarının yaptırılması gerekir. Peki rot ve balans ayarlarının nasıl yapıldığına bakalım.
Öncelikle rot ayarı için araç istasyona yerleştirildikten sonra tekerlekler çeşitli sensörler aracılığı ile bu istasyona bağlı rot ayarı programlarına sahip bilgisayarlara bağlanır. Bu sayede rot ayarının bozukluk derecesi tespit edilip rot ayarı yapılmaya ve her iki tekerlek de paralel hale getirilmeye çalışılır. Tekerlekler arası paralellik sağlandığında rot ayarı da tamamlanmış olur.
Balans ayarı içinse araç ağırlığının tekerleklere eşit dağılması yani dengelenmesi sağlanır. Balans ayarı olmayan bir araç titrer ve aracın hızı ölçüsünde titreme de artar. Ayrıca balans ayarının dengede olmadığı kısma göre şayet ön tekerleklerdeyse ön kısımda; arka tekerleklerdeyse arka kısımda gerçekleşir.
Balans ayarı için aracın tüm tekerlekleri sökülerek balans ayarının yapılacağı yerlere tekerlekler takılır. Ardından jantların ve lastik basıncının normal olup olmadığı kontrol edilir. Kontrol esnasında tespit edilen bozuklukların giderilmesinden sonra bu cihazlarda tekerlekler döndürülerek kontrol edilir. Tekerleklerin dönüşü esnasında cihazın bağlı bulunduğu bilgisayar balans ayarının bozukluk derecesini tespit eder. Bu tespitin ardından gerekli yerlere uygun ağırlıklar konularak balans ayarı sağlanır.