Antep Fıstığı Meyvesi - Ağacı(Pistacia Vera)
Antep Fıstığı (Pistacia Vera)
Bazı yörelerde Şam Fıstığı olarakda adlandırılan ağaç sakız ağacıgiller (Anacardiaceae) familyasından gelir ve yenebilen kabuklu bir meyve sahiptir. Ülkemizde üretiminin çok büyük kısmı Gaziantep ilimizde gerçekleşir. Bu ilimizde çok geniş Antep Fıstığı bahçeleri mevcuttur. Gaziantep Baklavasının ana malzemelerinden biri olması, ilk fıstık işletmelerininde yine bu ilimizde kurulmasından dolayı Antep Fıstığı olarak anılır. Şanlıurfa, Siirt, Kahramanmaraş, Adıyaman, Diyarbakır illerinde de yetiştirilmektedir. Siirt Fıstığı diye satılan bir çeşidde mevcuttur.
Antep Fıstığı tarihte Güneydoğu Anadolu bölgesine yerleşen Eti'ler tarafından kültür altına alınmıştır. Getirisinin yüksekliğinden ve fakir topraklarda da yetiştirilebilmesinden dolayı ülkemizde ve bazı Ortadoğu ülkelerinde "Altın Ağacı" veya "Yeşil Altın" diye anılır. Son yıllarda üretimde büyük mesafeler kat eden İran ve ABD rekoltede ilk sıraları almaktadır.
Antep Fıstığı Meyvesi
Fıstığın içinin rengi sarı yeşildir ve etrafı kirli kırmızı bir zar ile kaplıdır. En dışta etli bir kabuk vardır. Olgunlaşınca bu kısım genellikle kırmızı renk alır ve içteki sarı renkli sert kabuktan ayrılır. Bu meyve eczacılık, tatlı, pasta ve dondurma sanayinin önemli bir hammaddesidir. Kendine has lezzet ve aromasıyla taze veya kavrulmuş tüketimi çok keyiflidir. Antep Fıstığı ülkemizde pazar değeri yüksek olan bir meyvedir ve üreticisine ciddi kazançlar sağlar.
Antep Fıstığının Faydaları
Antep Fıstığı Meyvesinin bileşiminde %53.8 yağ, %20 protein, %15 şeker ve nişasta bulunur. Günde yenilen küçük bir avuç iç antepfıstığı, vücudun günlük yağ ihtiyacını karşılar. Antep fıstığı ayrıca vücudun günlük protein, vitamin B1 ve fosfor ihtiyacının yaklaşık yüzde 35''ini karşılar. Antep fıstığında kolestrol yoktur. Kandaki kolesterol seviyesini düşürür. Tüketilmesi kroner kalp hastalığının riskini azaltır. Antep fıstığı protein yönünden 2 kat, fosfor yönünden 4 kat sığır etinden daha üstündür. Vitaminler E, B ve C için zengindir. Antep fıstığı şeker hastalığında kullanılabilir. İnce bağırsakta glikoz emilimini azaltır ve kan şekerinin yükselmesini önler.
Antep Fıstığı Yetiştiriciliği:
İklim isteği, toprak isteği, anaçları, döllenme biyolojisi, fidan çeşitleri, bahçe tesisi, bahçelerin yıllık bakım işleri, budama, hasat, depolama, hastalık ve zararlıları ile ilgili detaylı bilgi için lütfen tıklayınız;
Antep Fıstığı Yetiştiriciliği Broşürü .pdf (MEB)
Antep Fıstığı Yetiştiriciliği Broşürü .pdf (İstanbul İl Tarım)
Antep Fıstığı Yetiştirme Tekniği Kitabı .pdf (Antepfıstığı Araştırma Enstitüsü)
Tarım Tv Antepfıstığı Yetiştiriciliği Videosu
Antepfıstığının Faydaları
Kalp Sağlığı: Antepfıstığının en büyük sağlık faydalarından biri kalp dostu fındık olmasıdır. Yapılan araştırmalar, düzenli antepfıstığı tüketiminin vücuttaki kötü LDL kolesterol seviyesini azalttığı yönündedir. İçerdiği antioksidanlar, fit steroller, doymamış yağ asitleri ( hem çoklu doymamış hem de tekli doymamış yağ asitleri) sayesinde kalp sağlığı için koruyucu etkisi vardır. Antepfıstığı yağının kandaki kolesterol seviyesini düşürerek kalp krizi riskini azatlığı belirlenmiştir.
Kilo Yönetimi: Antepfıstığı diyet yapan insanlar için de iyi bir tercihtir. Diğer kuruyemiş ve fındıklara göre daha düşük kalori, yüksek protein, düşük doymuş yağ ve yüksek doymamış yağ barındırması onu ideal bir diyet atıştırmalığı yapar.
Yaşa Bağlı Makula Dejenerasyonu (AMD- Sarı Nokta) azalma riski: Antepfıstığı lutein ve zeaksantin gibi karotenoid antioksidanlar içerir. Tufts Üniversitesi (Boston) tarafından yapılan araştırmaya göre, bu antioksidanlar yaşa bağlı makula hastalığı ( AMD ) riskini azaltmada yardımcı olur. Bu antioksidanların faydasını arttırmak için sebze ile birlikte tüketilmesi de tavsiye edilir.
Cilt kuruluğu Önleme: Antepfıstığı, aynı zamanda deri kuruluğunu önlemeye yardımcı olur. Bünyesindeki doymuş yağ bu açıdan önemli bir rol oynar. Aromaterapi ve geleneksel masaj tedavisi gibi tedaviler de iyi bir baz yağ gibi davrandığından sıklıkla kullanılır.
Lif Zengini: Antepfıstığının diğer faydalarından biri de sindirime yardımcı olmasıdır. Lif açısından iyi bir kaynaktır. Bir porsiyon antepfıstığı (yaklaşık 30 gr) 3 gram lif içerir ki bu miktar sindirim sistemimizin optimum çalışması için yeterli bir orandır.
Afrodizyak Özellikleri: "Aldemir et al" tarafından yapılan araştırmalara göre, antepfıstığı erkeklerde büyük oranda cinsel canlılığı etkilemektedir. Çalışmalar üç hafta boyunca günde yaklaşık 100'er gr fıstık tüketen denekler üzerinde yapılmış olup ve çalışma sonunda antepfıstığının erektil fonksiyonu %50 iyileştirdiği kanıtlanmıştır.
Antioksidan Özellikleri: İçerdiği C vitamini ve rezveratrol sayesinde antioksidan rolü vardır. Antepfıstığının kabuklarında bile önemli miktarda antioksidan bulunur. Antioksidanlar, serbest radikalleri nötralize ederler. Bu antioksidanlar sayesinde antepfıstığının düzenli olarak kullanımı kalp krizi ve kanser riskini azaltmaktadır.
Diyabete Karşı Savunma: Antepfıstığının nihai sağlık faydalarından biri de diyabet kontrolünde önemli rol oynamasıdır. Diyabet hastası kişilerde şeker proteinler ile uygunsuz bağlar kurar ve onları kullanılamaz hale getirir. Bu işlem glikasyon olarak bilinmektedir. Antepfıstığındaki antioksidanlar glikasyon sürecinin azaltılmasına yardımcı olarak diyabet kontrolüne yardımcı olur. Yapısındaki lipitlerin çoğunluğu monounsature yağ asiti içerdiğinden, kan şekerini yükseltme (Glisemik indeks) yönünden buğdaydan daha az riske sahiptir.
Demir Emilimi: Antepfıstığı yüksek oranda bakır içerir. Bakır, demir emilimine yardımcıdır. Antepfıstığı tüketimi anemi hastalığı ile savaşmada etkin şekilde yardımcı olur.