Meyve Çeşitleri, Meyve Ağaçları, Meyve Resimleri, Meyve Yetiştiriciliği
Tropikal ve Subtropikal Meyveler
MEYVE YETİŞTİRİCİLİĞİ
Dünya genelinde meyvecilik öncelikle su kanallarının yakınlarında yetiştirilirken 20. yüzyılda yapılan büyük sulama projeleri ile üretim yapılan alanlar artmış dolayısı ile üretim miktarı da artmıştır.
Ülkemiz konum itibari ile bahçe bitkileri yetiştiriciliği bakımından avantaja sahip olduğu gibi 75 kadar tür yetiştirilmektedir. Aynı zamanda farklı iklim ve toprak çeşitliğine sahip olduğundan ürün yelpazesi geniş, iç ve dış taleplere ürün pazarlama konusunda da söz sahibidir.
1. MEYVERELERİN SINIFLANDIRILMASI
Meyve türlerini meyve özelliklerine göre sınıflandıracak olursak;
- Yumuşak çekirdekli meyveler: Elma, kuşburnu, armut, ayva, muşmula, üvez ve alıç meyvesi.
- Sert çekirdekli meyveler: : Şeftali, kiraz, erik, vişne, iğde ve kızılcık.
- Üzümsü meyveler: : Çilek, üzüm, incir, böğürtlen, dut ve ahududu.
- Keyif verici: : Kakao, çay ve kahve.
- Sert kabuklu meyveler: : Fındık, kestane, Antep fıstığı, badem ve ceviz.
- Akdeniz meyveleri: : Yenidünya, hurma, incir, zeytin, muz ve Trabzon hurması.
Meyve türlerini iklim özelliklerine göre sınıflandıracak olursak;
- Tropik iklim meyveleri: Mango, muz, hindistan cevizi, ananas, papaya.
- Subtropik iklim meyveleri: Portakal, limon, çay, nar, zeytin, hurma, mandarin, altıntop, incir.
- Ilıman iklim meyveleri: Armut, ayva, elma, şeftali, erik, kayısı, kiraz, vişne, badem, üzüm, kestane, ceviz, Antep fıstığı, fındık, çilek ve ahududu.
Tropik ve subtropik meyveler gelir ve iş imkanı sağlamak amacıyla üretimi yapılan meyvelerdir.Muz, mango, avakoda papaya üretimde ilk sıralarda yer alır.
Ülkemiz iklim ve toprak çeşitliliği nedeniyle birçok tropik ve subtropik meyve üretimine uygundur. İncir, nar, muz, pomelo, ananas, mango, avakado, kumkuat, kivi ve ekmek ağacı üretimi yapılan meyvelerdir. Geleneksel meyve fiyatlarına kıyasla fiyatları daha pahalıdır.
2. ÜRETİM ŞEKİLLERİ
- Generatif(tohumla-eşeyli) çoğalma: Aynı bireyin farklı organları veya iki ayrı bireyde erkek-dişi üreme gözesinin döllenmesiyle meydana gelir. Kolay bir çoğaltma yöntemidir. Elma, kiraz, vişne, badem, şeftali, Antep fıstığı, armut ve kayısı gibi meyveler tohumla çoğaltılarak anaçlara kültür bitkileri aşılanır.
- Vejatatif (eşeysiz) çoğalma: Aşı, özelleşmiş kısımlarla(yumru, soğan, kol ve kök sürgünleri), doku kültürü, apomiktik tohum (döllenme olmadan diploid hücrelerden tohum meydana gelmesi) kullanılarak yapılan çoğaltma şeklidir.
3. MEYVE BAHÇESİ TESİSİ
Ülkemizde farklı iklim ve toprak çeşitliliği görüldüğünden yetiştirilebilecek çeşit fazladır. Ancak başarılı bir yetiştiricilik için yöreye uyum sağlamış, kaliteli ve verimi barındıran çeşitler seçilmelidir. Kurulma aşamasında yapılacak hatalar uzun vadede karşımıza çıkacağından meyve bahçesi tesisinde bazı kriterler göz önünde bulundurulmalıdır. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz ;
- Yer seçimi: Tesis kurulmadan iklim, toprak ve su faktörleri göz önünde bulundurulmalıdır.
- Tür ve çeşit seçimi: Tesis kurulacak bölgede yetiştirilen tür ve çeşitler göz önünde bulundurularak seçim yapılmalıdır.
- Anaç seçimi ve döllenme: Toprak kökenli hastalıklar, toprak yapısı ve taban suyu dikkate alınarak Anaç seçimi yapılmalıdır. Meyve ağaçlarının çoğunluğu kendine verimlidir. Ancak özellikle armut, elma, kiraz, badem ve erikte tozlanma problemi olduğundan 1/9 oranında dölleyici çeşit dikmek gerekir.
- Dikim şekli ve sıklığı: Kare dikim , dikdörtgen dikim, üçgen dikim, santranç dikim, duvar sistemi Dikim şekilleri vardır.
- Dikim zamanı: Özellikle donma ve kurumaya karşı dikkat ederek doğru zamanda fidan dikimi yapılmalıdır.
- Arazi hazırlığı ve fidan dikimi: Arazinin durumuna göre bel, pulluk, tesviye bıçağı vb. araç ve gençlerden yararlanılarak arazi tesviyesi yapılmalıdır. Dikim esnasında toprak nemli olmamalı, toprak parçacıkları kolaylıkla parçalanabilir olmalıdır.. Fidan çukurları açılırken fidan kök boyları toprakla temas esecek şekilde açılmalı, uzun olan kökler kısaltılmalıdır. Dikim sonrası can suyu verilmelidir.
4. MEYVE AĞAÇLARINDA SULAMA
Meyve ağaçlarında gelişmenin hızlandığı yaz mevsiminde su ihtiyacı daha fazla olmaktadır. Tek yıllık bitkilere oranla kök derinlikleri daha fazla olduğu için sulama yapılması gereken toprak derinliği de daha fazla olmaktadır. Bölgede kış yağışları yeteriz olmuş ise sulamaya erken ilkbahar sulaması ile başlanmalıdır. Sonbahar ayları kurak geçmiş ise çiçek gözlerinin ilkbaharda meyve bağlaması için sonbahar sulaması yapılmalıdır. Kış sulaması ise yağış azlığından ağaçlar tam uyku devresinde iken kış fonlarından zarar görmemesi ve toprakta su depolamak amacıyla yapılır. Yaz aylarında yapılan sulama meyve ağaçlarının gereksinimi olan suyun yeteri miktarda verilmesidir. Fazla suçlamadan kaçınılmalıdır aksi takdirde bazı meyve türlerinde çatlamalara neden olur. Meyve ağaçlarında çanak sulama yöntemi., karık sulama yöntemi, salma sulama, yağmurlama sulama ve damlama sulama yöntemi kullanılabilir.
5. MEYVE AĞAÇLARINDA GÜBRELEME
Meyve ağaçlarında gübreleme bulunulan bölgenin iklimine göre değişmektedir. Ağaç tacının izdüşümüne daire şeklinde 15-20 cm derinliğinde çukur açılarak ilkbaharda fosfor ve potasyum içeren gübrelerin tamamı verilmelidir. Azotlu gübrelerin ise yarısı ağaç tacının altına atılarak çapa veya tırmık yardımı ile toprağa karıştırılması, diğer yarısı ise imkanlara göre bir yada iki defada yine aynı şekilde suçlamadan hemen önce verilmelidir.
6. MEYVE AĞAÇLARININ BUDANMASI
Ağaç taç gelişiminin düzenli olması, dalların sağlamlığını koruyarak verimde düşüş olmaması için açı genişletme, bükme, eğme ve kesme işlemlerine budama denir.
3 çeşit budama şekli vardır;
- Şekil budaması
- Verim budaması
- Gençleştirme budaması
Budamanın amaçları:
- Meyve ağaçlarında kök ile taç sistemlerinde dengeyi sağlayarak ağaçları yeniden kuvvetlendirmek en kısa zamanda maksimum verim elde etmek,
- Zayıf, hastalıklı, kurumuş dalları keserek uzaklaştırmak,
- Güneş ışığından maksimum yararlanarak meyvede kaliteyi arttırmak,
- Perosideyi engellemek.
Budama teknikleri:
- Zayıf gelişim gösteren ağaç ve dallarda fazla, kuvvetli gelişim gösteren ağaç ve dallarda az kesim yapılmalıdır.
- Budama yapılan kısımlarda Budak ve tırnak bırakılmamalıdır.
- Eğer dal kesimi yapılacaksa gözün veya dalın hemen üzerinden dal veya gözün aksi yönüne doğru meyilli olmalıdır.
- Budama sonrası yara yerleri kara boya veya aşı macunu ile kapatmalıdır.
- Şekil budaması yapılıyorsa ana dalların açıları gövde açıları ile 45-60 derece olmalıdır.
- Kuvvetli gelişme gösteren dalların gelişmişim hızını azaltmak için dalların eğilerek açılımı genişletmek, zayıf gelişim gösteren dalları ise gelişimi azaltmak için daraltılmalıdır.
Meyve Çeşitleri, Meyve Ağaçları, Meyve Yetiştiriciliği:
Meyve çeşitleri sayfalarımız aracılığıyla Türkiye' de yetişen meyveleri inceleyebilirsiniz. Tropikal ve subtropikal yeni meyvelerle tanışabilirsiniz. Meyvelerin besin değerleri ve insan sağlığına faydalarını öğrenebilirsiniz.
Meyve yetiştiriciliği bölümlerinden meyvelerin iklim isteği, toprak isteği, anaçları, döllenme biyolojisi, fidan çeşitleri, bahçe tesisi, bahçelerin yıllık bakım işleri, budama, aşılama, hasat, depolama, hastalık ve zararlıları, pazarlama ile ilgili detaylı bilgilere ulaşabilirsiniz. Meyve yetiştiriciliği broşürlerini (.pdf) bilgisayarınıza indirebilir, meyve yetiştiriciliği videolarını izleyebilirsiniz.
Meyve Ağaçları resim galerisinin bir amacı da beton yığınları içinde büyüyen çocuklarımızın, öğrencilerimizin meyveleri ağaçları ile birlikte tanıyıp öğrenmelerine katkı sağlamaktır.