Madencilik Kenti Santa Harabeleri
Fatih Sultan Mehmet ile birlikte Osmanlı’ya geçen bölgede yer alan Santa Harabeleri, günümüzde “Arkeolojik ve Doğal Sit Alanı” kabul edilmektedir. Halihazırda 7 mahalleden oluşan bölgedeki harabelerin tarihi ve kültürel açıdan önemi büyüktür. Çeşitli dönemlerde daha sık ziyaret edilmesinin dışında sahip olup havza içi madencilik yıllar boyu devam etmiştir.
Santa Harabeleri Tarihi
İlk olarak yerleşim yeri olmasında maden işletmeciliği etkili olurken Santa bölgesi çokça bilinir. Osmanlı Dönemi’nde de yine madenci yerleşimidir. Burada var olan Ortodoks Hristiyanların Yunanistan’a göç ettirilmesi sonrasında yayla olarak boş kullanım gerçekleştirilmiştir. Yağışın bol olduğu bir bölgedir ve 6 ay boyunca ağır kış şartları kendisini gösterir. Ladin ormanlarının bölgede kaplı olduğu bilinirken tahıl ürünleri kullanılır. Var olan Santa Harabeleri yapıları ise sanatsal değere sahiptir. Sivil mimari örnekleri de bulunur. Taş ve ahşap malzemelerin kullanılmasıyla ortaya çıkmıştır. Dini ve özel yapılar olarak harabeleri ayırmak daha doğru olacaktır. Merkez Mahallle içerisindeki Aziz Aya Kyriake, Aziz Panteleimonos ve Aziz Christophoros kiliseleri en meşhurlarıdır. Yine Aziz Georgios ve Aziz Constatine kiliseleri de Zurnacılı’da bulunur. Apostol Petro ve Apostol Pavio Kiliseleri kültürel açıdan görülmeye değerdir. 7 mahallede 13 kilise var olurken günümüzde tam anlamıyla 5 tanesinin kısmen ayakta kaldığını söyleyebiliriz. Diğerleri ise yalnızca bilinirlik olarak ifade edilir.
Konut evler ise çoğunlujla iki katlı olarak inşa edilmiştir. Alt katlarında bir iş yeri bölgesi bulunur. Bazılarında ahır olarak kullanım da söz konusu olmuştur. İş yeri mağazaları ise demirci, terzi, kunduracı, kuyumcudur. Kesme taş kemerlerin kullanıldığı Santa Harabeleri özelinde kalıntıların büyük bölümü ipuçları verir. Bakımsızlıktan yıkılan yapılar arasında okullar yer alırken kemerli çeşmeler ve taşlı yollarla değirmenlerde bulunduğu anlaşılır. Bir kent bölgesindeki binlerce yıllık yapılara ait unsurların yer alması da Santa Harabeleri gezilerini ortaya çıkarır.
Sponsorlu Bağlantılar
Santa Harabeleri Nerede, Nasıl Gidilir?
Gümüşhane merkeze 82 kilometre uzak olan Santa Harabeleri, Dumanlı Köyü sınırlarında kalır. Santa Yanbolu Deresi etrafında olan üç yamaç üzerindedir. Yağmurdere Bucağı sonrasında 15 kilometrelik bir mesafede yer alır ve Trabzon yolundan gidilir. Yol boyunca çeşitli tarihi güzellikleri görebilmek mümkündür. Karaca Mağarası, Cehennem Vadisi Kanyonu, Krom Antik Kenti ardından Santa Harabeleri’ne gelinir. Arsin ile Araklı ilçelerinin kesişimi olup yüksek dağlarla çevrilidir.
Gümüşhane'ye şehir dışından gelerek harabeleri görmek isteyen tarih severler ulaşım karayolunu tercih ederse Gümüşhane Otobüs Firmaları sayfamızı inceleyerek Gümüşhane Otobüs Bileti bilgilerine ulaşabilirler.
Fotoğraf: Türkiye Kültür Portalı