Zeytin Yetiştiriciliği
Zeytin Yetiştiriciliğine İlk Adım
Zeytin sofralarımızın vazgeçilmez besinlerinden birisidir. Zeytini meyvesini, yağını kullanırız ve sabun yapımında da kullanılmaktadır. Zeytin birçok ürünün üretilmesinde katkı maddesi olmaktadır. Bunlardan kimya sektörü öne çıkabilir. Zeytin yetiştiriciliği, ülkemizin coğrafi alanlarının, iklimi müsait olan bölgelerinde üretimi yapılmaktadır. Zeytin üreticisine yani çiftçilerimize iyi bir gelir kapısı oluşturmaktadır.
Ülkemizin coğrafi olarak uygun bölgelerinde zeytin yetiştiriciliği yapılmaktadır. Bu kesimler çoğunlukla denize yakın ve kıyısı olan ilçelerinde ekimi yapılabilmektedir. Ülkemiz, zeytin yetiştiriciliğine oldukça uygun toprak yapısına ve verimli alanlarına sahiptir. Zeytin yetiştiriciliği uzun zaman almaktadır; çiftçilerin bu zamanı göz önüne alması gerekir, ağaçlar meyve vermeye başladığında, karlı bir sektör olacağına şüphe yoktur. Zeytin yetiştirmek, maliyetli ve emek isteyen bir uğraştır.
Ülkemiz ve dünyada ki zeytin ağaçlarının ortalama ömürleri 400 yıla kadar çıkabilir. Zeytin ağacının meyve vermesi için geçecek süre, 7. Yıldan itibaren olacaktır. Ağaçların meyve alma süreleri uzadıkça (meyve vermeye başladıktan 10. Yılda gibi), verimlerinde düşmeler olmaktadır. Zeytin yetiştiriciliği, yapmak isteyen girişimciler için, gerekli destekler devlet tarafından sağlanmaktadır. Çiftçi adayları için bu işi yaparken kendilerini yalnız hissetmeyecekler, devlet tüm olanakları onlar için sübvanse edecektir. Bu da bu işi yapmak isteyen çiftçiler (girişimciler) için, güzel bir destek olacaktır.
Arazinin Konumu ve Özellikleri Neler Olmalıdır?
Türkiye’miz uçsuz bucaksız tarım arazilerine sahiptir. Zeytin bahçesi için en uygun iklim türü öncelikle Akdeniz ılıman iklimidir. Bu iklimde kışları ılık ve yağışlı, yazlar ise kuru ve sıcak geçer. Yıllık 400 ile 800 mm arası yağış alan bölgeler zeytin yetiştiriciliği için uygun yerlerdir. Zeytin yetiştiriciliği yapmak isteyenlerin ise ilk tercihleri Ege Bölgesi olmalıdır, öte yandan Ayvalık’ta uygun araziler bulunmaktadır. Diğer bölgeler içinde bir çalışma yapılabilir, Akdeniz bölgesi gibi.
Arazi seçiminde dikkat edilmesi gerekenler; arazinin konumuna, iklimine, sulama alanlarına yakınlığına ve diğer çevresel koşulları göz önüne alarak, arazi seçimi yapılmalıdır. Daha önce bu işi yapanlardan, tavsiyeler ve ipuçları alınabilir. Arazi seçiminde güneye bakan yamaçların seçilmesinde fayda vardır, çünkü güneye bakan araziler daha çok güneş ışığı almaktadır. Güneş alan arazi koşullarında, zeytin ağacında yetişen zararlı mantar türleri daha az gözükür.
Zeytin yetiştiriciliği yapacaklar için, en önemlisi suya ve ona yakın arazi konumu seçimi olacaktır. Zeytin ağaçlarının sulama masraflarından kaçınmak için, suya ulaşımın kolay ya da maliyetinin düşük olması önemlidir. Ekilecek toprağın özellikleriyse; kireç miktarı %5 ile %15 arasında olmalı, organik madde içeriğiyse %2 ile %3 seviyelerinde sabit olmalıdır. Zeytin ekilecek, arazideki tuz oranı ise %5 civarında olmalıdır. Unutmamak gerekir ki, fazla tuzlu topraklar, zeytin yetiştiriciliğine uygun olmaz. Yukarıda anlatılanlar ve diğer çevresel etkenleri değerlendirmeli, arazi seçimine özen gösterilmelidir.
Yıllık Maliyetler ve Kar Marjı Ne Kadar Olur?
Zeytin yetiştiriciliğine başlayan bir çiftçiyi düşünelim; arazisine 40 kadar zeytin ağacı dikmiş olsun, burada ağaçların bakımını yapmanız gerekecek ve toprağını yılda iki defa sürmeniz gerekecek, sonrasında arazinin temizlenmesi gerekiyor. Zeytin ağacından, zeytin meyvesi vermesi 4. Yıldan itibaren mümkündür. Zeytin ağaçlarının en verimli olduğu yaş ise, 8.yıldan itibarendir.
Zeytin ağaçlarının, verimli yaşında alınacak zeytin meyvesi miktarı ağaç başına 10 kg ile 15 kg arasında olabilir veya daha fazlada olabilir. Bizim dışımızda ki, bazı ülkelerde, zeytin meyvesi miktarı 60 kg ile 80 kg arasında olabiliyor. Bu ülkeler, yani Avrupa ülkelerinde, teknoloji daha iyi kullanılmakta; bu da verimliliği arttırmaktadır. Avrupa ülkelerinde ki bu potansiyeli yakalayan, çiftçilerimiz elbette vardır. Burada farkını ortaya koymak için bahsettik.
Bizim arazimize dönecek olursak; biz bir dönüme 40 adet zeytin ağacı dikmiştik, ağaç başına 15 kg dersek, buradan dönüm başına 600 kg yakın ürün almamız mümkündür. Dediğimiz gibi, burada alacağınız ürün; iklim ve toprak ve ağaç tipine göre değişikler gösterecektir. Zeytin meyvesi için 5 TL fiyattan satacağımızı düşünelim, buradan da dönüm başına 3.000 TL gibi bir rakam elimize geçecek demektir. Bu da, bizim karımızı göstermektedir. Burada; zeytini meyve olarak satarsak başka bir kar, fabrikaya verirsek başka bir kar elde edebiliriz.
Başlamak İçin Neler Yapılmalı?
Yukarıda anlatıldığı gibi, en önemlisi zeytin yetiştiricileri için arazi seçimi olacaktır. Arazi için; uzman bir ekipten yardım almalısınız, arazinin mineral oranının belirlenmesi gerekir, burada taban suyuna da dikkat edilmesi gerekir. Arazimizin taşlı bir arazi olmaması gerekiyor.
Zeytin fidanı, seçecek olanların kaliteli meyve veren ağaçları seçmelerinde fayda var. Ucuz ağaçlardan kaçınılmalı. Zeytin fidanı ekilecek olan alanla ilgili; periyodik sulamanın olması, bakımının yapılması ve periyodik diğer işlerin aksatılmaması gerekiyor, bunlar yapıldığında zeytin veriminiz artacaktır. Zeytin ağacı ekiminden sonra, azami 3 yıl maksimum 7 yıl beklemeniz gerekecektir. Burada, yatırım yapacak girişimciler için, bu bekleme süresine dikkat etmesi yani yatırımının uzun sürede size geri döneceğini bilmelisiniz.
Diğer Faktörler Nedir?
Zeytin meyvesi veren ağaç ekimiyle uğraşacakların; dikim süreçleri, ilaçlaması ve sulanması, hatta işçi ücretleri gibi masrafları göz önünde tutmaları gerekir. Uzun zahmetli bir süreçtir; arazi tutulması, konumu, sulama alanlarına yakınlığı, temizlenmesi gibi birçok karmaşık işlerinde kendilerini beklediğini unutmalılar. Anlattığımız gibi; süreç uzayacak, işçilik isteyecek ve bu da maliyetlerinizin artması demektir.
Zeytin yetiştiriciliği işine girecekler için, uzun ve zahmetli işlerin onların beklediğini bilmeliler. Zahmetiniz sonunda, zeytin yetiştiriciliği işinden bir tatlı kar elde etmeyi bekleyebilirsiniz. Tüm çiftçilik faaliyetlerinde olduğu gibi, burada da çok riskler bulunur. Tereyağından çekip, para kazanacağınızı düşünmeyin, zordur, ama eğlencelidir. Tüm bu zahmetlere girmeniz demek; uzman bir ekibe ihtiyacınız, maliyetlere katlanacaksınız, iklim şartlarına katlanacaksınız demektir.
Zeytin Yetiştiriciliğinin Avantajları Nelerdir?
Yukarıda anlatılanların ışığında; arazi seçiminizi doğru yaptınız, uzmanların görüşlerine başvurdunuz ve diğer tüm şartları yerine getirdiyseniz, zeytin yetiştiriciliğinden keyif alabilir ve iyi bir kar elde edebilirsiniz. Bu işe ilk kez girecekler için, uzman bir ekipten fikir almalarında fayda olacaktır. Sizin çevrenizde, zeytin yetiştiren çiftçilerle fikir paylaşımında bulunmanızda yararınızadır. Zeytin sadece meyve olarak satılmaz, onun yağını satarak da kendinize daha yüksek kazançlar sağlarsınız.
Zeytin yetiştiriciliği başlı başına bir sorumluluktur. Zeytin meyvesinin birçok kullanım alanı vardır. Kullanım alanlarının çokluğu, sizlere daha başka fırsatlar sunar, sonrasında karınız da artacaktır. Doktorların tavsiyelerine bakarsanız, çoğunlukla zeytinyağını önerirler; yani insanların zeytine her zaman istekleri olacaktır, insanlar da zeytinyağını her zaman alacaklardır. Zeytin yetiştiriciliği yapmak isteyenlere, devlet kredilerinden faydalanmalarını tavsiye ederiz.