Zeytin Meyvesi - Zeytin Ağacı
Zeytin Ağacı ve Zeytin Meyvesi: (Olea europaea L.)
Zeytin ve zeytinyağı Akdeniz insanı için değerli bir besin kaynağı olmasının yanında, aydınlanma aracı, sağlık ve güzellik iksiri olarak ta kullanılmış ve Akdeniz ticaretinin temelini oluşturmuştur.
Zeytinin anavatanının Mezopatamya olduğu, oradan da Akdeniz havzası boyunca yayıldığı, kültür bitkisi olarak ilk kez M.Ö. 4000 yıllarında Anadolu, Doğu Akdeniz ve Güney Asya’da (Hatay, Gaziantep, Kahramanmaraş yöreleri) başlayıp, Suriye, Lübnan kadar ulaştığı pek çok kaynakta yer almaktadır. Anadolu üzerinden Ege adaları yoluyla Yunanistan, İtalya İspanya’ ya kadar uzanmıştır. İspanyollar tarafından, 16. yüzyılda Kuzey ve Güney Amerika’ya götürülmüş, daha sonrasında Çin ve Japonya’ya kadar ulaşmıştır.
Zeytin kutsal kitaplarda da yer alan ve kutsallığın, refahın, adaletin, sağlığın, zaferin, gururun, bilgeliğin, aklın, günahlardan arınmanın ve yeniden doğuşun simgesi olarak ifade edilen bir bitki olarak anılmaktadır. Tanrıça Athena’nın hayatını sürdürebilmesi için zeytin ağacını sürekli görmesi gerektiği, kimi tanrıların zeytin ağacının altında doğduğu gibi, mitolojilere ve birçok efsaneye konu olmuştur.
Yapılan arkeolojik çalışmalar, şimdiye kadar dünya üstünde bulunmuş en eski zeytinyağı tesisinin İzmir' in Urla ilçesi yakınlarındaki antik Klazomenai kentinde bulunduğunu ortaya çıkarmıştır.
Zeytin ve Zeytinyağının Faydaları:
Zeytinden elde edilen zeytinyağının içeriğinde olein E vitamini hidrokarbonlar linolik palmitrik ve steraik asitler bulunmaktadır. Zeytin bol kalori içermesinin yanında tüm bu faydaları sadece yağında değil kendi bünyesinde de bulundurmaktadır. Ev ilaçlarında zeytin tanesi kabukları yaprakları ve yağı kullanılır. Zeytin taneleri oldukça besleyicidir. Yaprak ve kabukları şekeri ve yüksek tansiyonu düşürür bağırsaktaki solucanları düşürür. Yağı ise sarılıkta çok faydalıdır karaciğeri çalıştırır safrayı arttırır karaciğer ağrılarını keser. Unutulmamalıdır ki yağlar mide de değil bağırsaklarda sindirilmektedir.
Ayrıca zeytinyağı kolesterolün damar tıkanıklığına yol açan LDL bileşenini azaltırken iyi kolesterol dediğimiz HDL’yi ise hiç etkilemez. İçinde %80 oranında bulunan oleik asit meme veren kadınlarda bebeğin sinir dokularının gelişiminin sağlanması açısından çok faydalıdır. Kızartmalarda kullanılabilecek en sağlıklı yağdır zeytinyağı.
Zeytin gastrid ve ülserlere karşı koruyucu bir rol oynar ayrıca kabızlığa iyi gelir. Zeytin ve zeytinyağının içerdiği E vitamini dokuların yaşlanmasını önler ve yaşlanmanın beyin fonksiyonları üzerindeki kötü etkilerini azaltır.
Zeytin Yetiştiriciliği:İklim isteği, toprak isteği, anaçları, döllenme biyolojisi, fidan çeşitleri, bahçe tesisi, bahçelerin yıllık bakım işleri, budama, hasat, depolama, hastalık ve zararlıları ile ilgili detaylı bilgi için lütfen tıklayınız;
Zeytin Yetiştiriciliği Broşürü .pdf (Alata)
Zeytin Tarımı Zeytin Çeşitleri Broşürü .pdf (Marmarabirlik)
Zeytin Yetiştiriciliği Broşürü-2 .pdf (Adana İl Tarım)
Zeytin Hastalık ve Zararlıları İle Mücadele Broşürü .pdf (Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı)
Zeytinyağı Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Ülkemizde 174 milyon civarı zeytin ağacı (2016/17 Sezonu) olduğu bilinmekte ve dünya genelinde bulunan zeytin ağacı miktarının yüzde 10'una tekabül etmektedir. Ancak zeytinyağı tüketimi ülkemizde yılda kişi başı ne yazık ki ortalama 2 litrede kalmaktadır.
Zeytinyağının diğer bitkisel yağlardan farkı yüksek sıcaklığa maruz bırakılmadan üretilmesidir. Kaliteli zeytinyağının kendine özgü tat ve kokusu vardır. Sürekli zeytinyağı tüketen birisi bunu kolaylıkla anlayabilir. Genel olarak zeytinyağının natürel, rafine ve riviera olmak üzere üç çeşidi bulunur.
Naturel zeytinyağı da kendi arasında üç farklı tipte bulunur:
Natürel sızma zeytinyağı: Serbest asitlik derecesi en çok %1 olan, tat ve kokusunda kusur olmayan zeytinyağıdır. Aynı zamanda zeytin meyvesinin vitamin ve minerallerini içeriğinde barındırır.
Natürel birinci zeytinyağı: Serbest asitlik derecesi en çok %2 olan, tat ve kokusunda çok hafif kusur olan zeytinyağıdır.
Natürel ikinci zeytinyağı: Serbest asitlik derecesi en çok %3.3 olan tolere edilebilir tat ve kokusu olan zeytinyağıdır.
Rafine zeytinyağı:
Serbest asistlik derecesi en çok % 0.3 olan, genellikle kızartma yağı olarak tercih edilen, meyvenin yüksek basınç ve sıcaklığa maruz bırakılmadan üretilmesi ile elde edilen zeytinyağıdır.
Riviera zeytinyağı:
Serbest asitlik derecesi en çok %1.5 olan, natürel ikinci zeytinyağı ile rafine zeytinyağı karışımından elde edilen zeytinyağıdır.
Peki sızma zeytinyağı ile riviera zeytinyağı arasındaki fark nedir diye soracak olursak;
Riviera zeytinyağı zeytin meyvesine yüksek basınç ve sıcaklık uygulanarak elde edilen zeytinyağıdır. Bu şekilde aynı miktarda zeytin meyvesinden daha fazla yağ elde etmek amaçlanır. Sızma zeytinyağı üretiminde ise meyvenin makinede fiziksel olarak ezilmesi veya taş baskı altında ezilmesi ile elde edilir. Diğerine göre daha zahmetli ve daha az zeytinyağı üretimi gerçekleştirilir. Bilinçli bir tüketici isek tercih edilmesi gereken zeytinyağı çeşidi budur. Ayrıca satın alınan zeytinyağında özellikle koyu renkli, güneş görmeyen kaplarda muhafaza edilenler tercih edilmelidir.