İlin Adı: ISPARTA - (Isparta ilinin merkez ilçeyle birlikte 13 adet ilçesi vardır.)
Isparta İlçeleri: Aksu, Atabey, Eğirdir, Gelendost, Gönen, Keçiborlu, Merkez, Senirkent, Sütçüler, Şarkikaraağaç, Uluborlu, Yalvaç, Yenişarbademli
Isparta Plaka Kodu: 32
Isparta Telefon Alan Kodu: 246
Isparta Nüfusu: 441.412
Isparta Bölgesi: Akdeniz
Akdeniz Bölgesi'nde toros dağlarının batı ucunda yer alan Isparta ili, gül yetiştiriciliği, gül yağı ve halı beldesi olarak bütün dünyaca tanınmaktadır. Kent, pek çok tarihi kalıntılarıyla ve eşsiz doğal güzellikleri, mis kokulu gül ve lavanta bahçeleri, Eğirdir Gölü’nün göz kamaştıran pırıltısı, Davraz’ın kayak keyfi ile gezilecek destinasyonlar açısından da oldukça zengindir.
Isparta Tarihi
Isparta Şehrin Adı Nereden Geliyor?
Hititler bölgeye “bereket” anlamına gelen “Psidia” adını vermişlerdir. Romalılar ise bu bölgeye egemen olunca, “Baris” adı yerine kendi dillerine uygun olan “Sbarita” demişler. Kent, Türkler tarafından fethedilince buraya “İsbarita” diyerek zamanla bu kelime bugünkü adı “Isparta” olarak kalmıştır.
Isparta Şehrinin Tarihi
Pisidya’ya bir bölümü içine almaktadır. Libya, Pers ve Selevkos krallıklarına katılmak ve Büyük İskender’in İ.Ö. 188’de tanıklık etmekle beraber, Roma dönemine dek ilkel ve uygarlıktan uzak kalmıştır. Isparta’nın eski bir kent olduğu tartışma konusudur. Yıkıntı durumunda olan kale, Hamidoğulları’ndan kalmadır.
İslamiyetten sonra 395’te Bizans yöreye egemen olmuştur. 1071 Malazgirt Zaferi’nin ardından Oğuz Türklerince alınmışsa da I.Haçlı orduları kenti yeniden geri almış böylece yine Bizans’ın eline geçmiştir. 1203’te Anadolu Selçuklularına katılmıştır. Daha sonra Hamidoğulları ve İlhanlılarca alınan bölge, I.Murad döneminde Osmanlı ülkesine, 1391’de de Yıldırım Beyazıt tarafından kesin olarak katılmıştır.
Kent, 1402 yılındaki Timur işgalcilerinde pek bir zarar görmemiş, Fatih döneminde de Antalya ve Burdur’la birlikte geniş bir eyaletin yazlık merkezi durumuna getirilmiştir.
Tanzimat’a kadar Isparta, Kütahya’ya bağlı bir sancak merkezidir. Daha sonra Konya’ya bağlanarak Halid ili sancak merkezi yapılmış 1891’de kentte Hamid Abad denilmiş, fakat bu ad pek tutmamıştır. Cumhuriyet Dönemine dek bölgeye Hamid ili, kente de Isparta denmiştir.
Isparta'nın Coğrafyası
Isparta, Akdeniz Bölgesi’nin iç kesiminde yer alır. Doğusunda Konya, batısında Burdur ve Afyon, kuzeyinde yine Afyon, güneyinde de Antalya illeriyle çevrilidir. Isparta ilinin yüzölçümü 8.993 kilometrekaredir.
Kent kendi adını taşıyan ovanın güneybatı kıyısında kurulmuştur. Yükseltisi 800 metredir. İl toprakları çoğunluğu kalker tabanlı çukur tabanlarla kaplıdır. Isparta Ovası, Batı Toroslar’ın kollarıyla çevrilmiştir ve ovanın güneyinde Akdağ yükselir. Doğu ve güneydoğusunda Davras Dağı bulunur. Ovadan birtakım küçük tepelerle ayrılmış iki çukur daha vardır; bunlardan kuzeydeki Bozönü, kuzeydoğudaki de Kuzeyönü ovalarıdır. İl topraklarının kuzeyi Eğirdir Gölü çukur alanıyla kaplıdır. Doğusunda Anamas, batısında da Baria Dağı yükselir.
İlde büyük akarsular yoktur. Yalnız Akdağ’dan çıkarak Isparta kentinden geçen ve Aksu’nun yukarı kollarından biri olan Isparta Suyu sayılabilir.
En büyük gölü, Eğirdir Gölü’dür. Bu gölün suları daha güneydeki Kovada Gölü üzerinde Akusu yolu ile Antalya Körfezi’ne akar. Güneyde Gölçük adlı bir göl daha vardır.
Isparta’nın İklimi;
Yazları sıcak ve kurak, kışları ise soğuk ve yağışlıdır. Yağışlar, çoğunlukla kış ve ilkbahar aylarında görülmektedir. Çevresine yer alan göllerin iklim üzerinde etkisi vardır.
Isparta'nın Ekonomisi
İlin ekonomisi, gül yetiştiriciliği, lavanta bahçeleri ile lavanta ürünlerü, sanayi, tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Geçmişte Bulgaristan’a memur olarak giden Müftüzade İsmail Efendi, getirdiği güllerle Isparta’da bir bahçe kurarak gül yetiştiriciliğini başlatmıştır.
Isparta’da Dünyanın en kaliteli gülleri yetişmektedir. Gül yetiştiriciliğinin yanı sıra gül yağı üretimi de yapılmaktadır. Sanayi sektörü tarıma dayalıdır. Halıcılık ve dokumacılık, gül yağcılık, orman ve mobilya, dericilik ve gıda sanayilerinin ekonomiye katkısı vardır. Isparta’nın ekonomisi tarıma dayalı da olmasıyla sebze ihtiyacı ildeki üretim ile karşılanmaktadır. İlde bağcılık ve elmacılık oldukça gelişmiştir. Bunun yanı sıra ceviz, bâdem, armut, kızılcık, muşmula, vişne ve iğde yetişiyor. İlde modern tarım aletleri kullanılarak, sulama ve gübreleme yapılmaktadır.
İlin ekonomisinde hayvancılığında önemli yeri vardır. Koyun, kıl ve tiftik keçisi, sığır beslenir. Arıcılık da gelişmiştir. Isparta’da bulunan Eğirdir Gölü tatlı su balıklarının bulunduğu bir göldür ve kerevit, kefal, sazan ve alabalık yakalanmaktadır.
Isparta Ulaşım
Isparta Karayolu Ulaşımı:
Isparta’nın hemen hemen bütün illerle ulaşım ağı bulunmaktadır.
Isparta Otogarı Telefon Numarası: 0246 227 20 70
Isparta Havayolu Ulaşımı:
Isparta Havaalanı Isparta il merkezine 28 km. uzaklıkta, Keçiborlu ilçesindedir.
Isparta Süleyman Demirel Havalimanı Telefon Numarası: 0246 559 20 08 (pbx)
Isparta Demiryolu Ulaşımı:
İzmir-Aydın demiryolunun uzantısı olan Isparta demiryolunda Pamukkale Ekspresi, Göller Ekspresi, Posta Treni, Mototren çalışıyor.
Isparta Tren Garı Telefon Numarası: 0246 218 13 01
Isparta Gezilecek Yerler
Isparta, Türkiye’nin gül bahçeleri ile tanınan binlerce yıllık tarihe sahip bir ilimizdir. Akdeniz Bölgesi'nin kuzeyinde Göller Bölgesi'nde yer alan kent, kültürüyle, ekonomisiyle, turistik ve doğal güzelliklerinin buluştuğu eşsiz bir coğrafyadır. Isparta ili “Güller Ülkesi” olarak bilinen bahçelerine eşlik ederek Ardıçlı, Kuyucak ve Aydoğmuş köylerinde yetiştirilen lavantaları görmek için Türkiye’nin dört bir yanından turistler akın etmektedir.
Sponsorlu Bağlantılar
Doğal güzelliklerinin yanında tarihin her dönemindeki medeniyetlerden izler taşıyan Isparta’nın gezilecek yerleri oldukça fazladır.
Kızıldağ Milli Parkı: Şarkikaraağaç ilçesine 5 kilometre mesafeddir. Milli parkta, dağ evleri ve kamp sahaları bulunmaktadır.
Yazılı Kanyon: Sütçüler ilçesinin güneybatısında yer alıyor. Kanyon tarihi ve doğal güzellikleriyle yörenin eşsiz bir köşesidir.
Eğirdir Gölü: Isparta’nın Gölleri Bölgenin de en önemli göllerindendir. Göl içerisinde ise, biri Can Ada diğeri ise Yeşil Ada (Nis) iki küçük ada bulunmaktadır. Doğal sit alanı olan Eğirdir Gölü denizle bağlantısı bulunmaktadır.
Can Ada: Eğirdir ile Yeşilada arasında yer alan küçük bir ada da çadır ve karavan turizmi ile piknik alanı olarak kullanılmaktadır.
Yeşil Ada: Doğa güzelliklerinin yanında tarihi zenginliklere de ev sahipliği yapan turistik tesis bulunmaktadır.
Kovada Gölü Milli Parkı: Eğirdir Gölü’nden taşan fazla suyun burayı doldurmasıyla meydana gelen göl ve çevresindeki parktan oluşan sit alanıdır.
Aya Stefanos Kilisesi: Rum Ortodoksların Kudüs’e gitmeden önce ziyaret ettiği bir kilise olarak Hristiyanlar için hala önemli bir hac yeridir.
Altınkum Plajı: Eğirdir Gölü’nün yüzülebilen yerlerinden biridir.
Antiocheia Antik Kenti: Antik Pisidia Bölgesi’nin başkentliği yapmış Devasa tiyatrosuyla, Men Tapınağı ile su kemerleriyle ve diğer tüm tarihi kalıntılarıyla görülmesi gereken bir ören yeridir.
Men Tapınağı: Yalvaç ilçesinde Ay tanrısı Men adına inşa edilen tapınak, Antiocheia Antik Kenti’nde yer almaktadır.
Davraz Kayak Merkezi: Isparta kent merkezine yaklaşık 26 kilometre mesafededir. Kayakçıların gönüllerince kayabilecekleri parkurlar sunmaktadır. Tepedeki manzarasıyla eşsiz Eğirdir Gölü manzarası görebilirsiniz.
Gölcük Krater Gölü Milli Parkı: Isparta il merkezine 12 kilometre mesafededir. Yanardağ kraterinde birçok bitki çeşitleri ve hayvan türleri bulunmaktadır.
Pisidia Antik Kenti: Yalvaç ilçesinde yer almaktadır. Roma ve Bizans’tan kalan şehirde sütunlu cadde, antik tiyatro ve Tiberius alanı bulunmaktadır.
Adada Antik Kenti: Isparta’nın Sütçüler ilçesinde yer almaktadır. Helenistik dönemde para basan bir yerleşim alanıdır.
Eğirdir Kalesi: Eğirdir Gölü’ne kuzey-güney yönüne uzanmaktadır. Isparta’nın uzun tarihine tanıklık ettiği bilinmektedir.
Kubadabad Sarayı: Yenişarbademli ilçesinde çinileriyle ünlü bir saraydır.
Hoyran Adası;: Yalvaç ilçesine 24 kilometre uzaklıkta bulunmaktadır. Etrafı surlarla çevrili bir ada olan Hoyran’da, tanrıça Artemis adına inşa edilmiş tapınağı ve kayaların içine oyulan mezarları ziyaretçilerin uğrak noktasıdır.
Lavanta Kokulu Köy - Kuyucak Köyü
Türkiye’nin, gül ve lavanta üretimi ile ünlü Isparta, Anadolu Efes, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) işbirliğiyle yürütülen Gelecek Turizmde Projesi sayesinde turizmle tanışmıştır. Turizmi güçlendirmek, gelir kaynağı oluşturmak üzerine projenin başarılı sonuçlar verdiğini Kuyucak’taki lavanta üretimi neredeyse tüm lavanta ekonomimizi yönettiğinden anlıyoruz.
Kuyucak Köyü, Isparta’nın 48 km. uzaklığında olan Keçiborlu ilçesine ise 15 km. uzaklıkta yer almaktadır. Kuyucak’a ulaşım, kendiniz planlama yaparak kendi aracınızla ya da toplu taşıma ve tur şirketlerinin düzenlediği tur programlarına katılarak ile gidebilmek mümkündür. Ayrıca, kendi özel aracınızla geldiyseniz, yakın civarda yer alan Salda Gölü, Eğirdir Gölü veya Denizli-Pamukkale’yi de gezip görebilirsiniz.
Gül üretimi ile ünlü Isparta’ya lavanta üretimi ile ününe ün katarak Keçiborlu’nun Kuyucak köyü herkesin bildiği adıyla Lavanta Kokulu Köy olarak tanınmaktadır. Köyün en güzel hallerini görmek için en uygun zaman Haziran sonu ve Temmuz başına kadarki zamanı kapsıyor. Fakat günümüz hava şartlarıyla mevsimler kayabiliyor yine de gideceğiniz zamanı güncel olarak kontrol etmeniz daha iyi olacaktır. Köye gittiğinizde lavanta bahçelerini en güzel şekilde görebileceğiniz ve şahane fotoğraflar çekebileceğiniz günün en iyi zamanı sabah gün doğumu ve akşamüstü gelmek daha iyi olacaktır. Yoğunluktan dolayı hafta sonları adım atacak yer olmuyor ama zamanı olanlar için hafta içi gelmeniz size dilediğiniz kadar vakit geçirebilmenizi sağlayacaktır.
Lavanta Diyarı, tarlalarda rahat gezebilmeniz için dikkat etmeniz gerekenler var. Biri, Temmuz ayında güneş yakıcı güneş olduğundan dolayı tarlalara gitmeden önce güneş kremi kullanmanız sizin için iyi olacaktır. Diğeri ise tarlalarda fazla arı olduğundan alerjisi olanlar önlem alarak gitmelidir.
Bu eşsiz manzarayı görmek için gelmenizdeki en önemli amaçlarınızdan biri olan fotoğrafı çekmek ve çekinebilmek için insanların fazla olduğu yerlerden kaçın, biraz daha uzaklara gidebilirsiniz.
Lavanta Kokulu Köy’e geldiğinizde eliniz boş dönmek istemiyorsanız köylülerden alabileceğiniz, lavanta demeti, lavanta balı, lavanta yağı, lavanta kolonyası, lavantalı dondurma ve kahveyle çaya damlatmalık lavanta suyunu hediyelik olarak alabilirsiniz.
Lavanta Kokulu Köy Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi ve Lavanta Kokulu Cafe mekanlarında gıda ihtiyaçlarınızı karşılayabilir ve köydeki konaklama ise köylülerin evlerini ev pansiyonlara çevirerek hizmet vermektedirler.
Isparta Müzesi: Isparta merkezde Millet Caddesinde bunulanan müze 2002'de faaliyete başlamıştır.
Isparta Şenlik ve Festivalleri
Psidia Antiokheia Kültür Turizm Ve Sanat Festivali: Isparta ili Yalvaç
ilçesinde her yıl tahmini tarih ile Ağustos ayında düzenlenmektedir.
Yalvaç Özbayat Kelek Festivali: Isparta ili Yalvaç ilçesinde her yıl tahmini
tarih ile Ağustos ayında düzenlenmektedir.
Geleneksel Isparta Belediye Başkanlığı Yağlı Güreşleri: Isparta ilinde her yıl
tahmini tarih ile Ağustos ayında düzenlenmektedir.
Körküler Köyü Kültür Turizm Sevgi Ve Kardeşlik Festivali: Isparta ili Yalvaç
ilçesinde her yıl tahmini tarih ile Temmuz ayında düzenlenmektedir.
Eğirdir Motosiklet Festivali: Isparta ili Eğirdir ilçesinde her yıl tahmini
tarih ile Temmuz ayında düzenlenmektedir.
Kızıldağ Milli Parkı Kuzukulağı Doğa Sporları Festivali: Isparta ili Aksu
ilçesinde her yıl tahmini tarih ile Temmuz ayında düzenlenmektedir.
Lavanta Diyarı Kamp Ve Fotoğrafçılık Etkinliği: Isparta ili Keçiborlu ilçesinde
her yıl tahmini tarih ile Temmuz ayında düzenlenmektedir.
Tıeb Fest Bisiklet Festivali: Isparta ili Eğirdir ilçesinde her yıl tahmini
tarih ile Haziran ayında düzenlenmektedir.
Geleneksel Uluborlu Kiraz Festivali Ve Yağlı Pehlivan Güreşleri: Isparta ili
Uluborlu ilçesinde her yıl tahmini tarih ile Haziran ayında düzenlenmektedir.
Gül Festivali: Isparta ili Gönen ilçesinde her yıl tahmini tarih ile Haziran
ayında düzenlenmektedir.
Uluslararası Isparta Gül Ve Halı Festivali: Isparta ilinde her yıl tahmini tarih
ile Haziran ayında düzenlenmektedir.
Uluslararası Shakespeare Festivali: Isparta ilinde her yıl tahmini tarih ile
Nisan ayında düzenlenmektedir.
Isparta'da Ne Yenir?
Isparta Mutfağı
Isparta, gül denilince akıllara gelen şehirde, tarım ve hayvancılık konusunda kendi çapında gelişmiş ve bu mutfak kültürene de yansımıştır. Dört bir yanı güllerle çevrili kentte kompostolar ve reçellerle ünlüdür.
Tutmaç Çorbası
Kabune Pilavı
Bakla Boranisi
Isparta Fırın Kebabı
Sazan Balığı Dolması
Meyve ve Sebze Reçelleri
Yalvaç Güllacı
Haşhaş Helvası
Balkabaklı Baklava ve Gül Lokumu eşsiz lezzetleriyle atları damaklarda kalmaktadır.
Isparta’dan Ne Alınır?
Isparta özellikle gül ürünleri ve el dokuma halıları ile meşhur olan ilimiz,
geleneksel el sanat ürünleri, deri eşya ve keçe, geleneksel işlevlerin yanı sıra lavantadan elde edilen aklınıza gelebilecek bir çok ürünü vardır, bunlar yeme içmeden, parfüm sabuna, dondurmadan, tatlıya ve hediyelik eşyalara kadar sıralanabilir.
Gül kokan seccade,
Gül kolonyası,
Gül lokumu,
Gül tespihi,
Gül kremi,
Isparta el halısı ve minyatür halısı eşyaları satın alınabilir.
Isparta Devlet Daireleri İletişim Bilgileri
T.C. Isparta Valiliği
Adres: Kutlubey Mahallesi 114. Cadde Hükümet Konağı Merkez/Isparta
Telefon: 0246 223 80 80
Isparta Belediyesi
Adres: Mimar Sinan Caddesi No:1 / Isparta
Telefon: 0246 211 60 00 - 444 55 32
Faks: 0246 212 08 69
E-posta: info@isparta.bel.tr
Isparta İl Emniyet Müdürlüğü
Adres: Fatih Mahallesi 102 Cadde No:131
Mail: ispartaemniyet@egm.gov.tr
Telefon: 0246 228 14 10 - 0246 228 14 20 - 0246 228 14 30
Fax: 0246 227 83 07
Isparta Şehir Hastanesi
Adres: Sanayi Mahallesi 104. Cad. No:51 32200 Merkez/ISPARTA
E-Posta: ispartasehir@saglik.gov.tr
Tel: 0246 213 44 00 - 99 (100 Hat)
Faks: 0246.218 40 22
Isparta Şehit Yunus Emre Devlet Hastanesi
Adres: Davraz Mahallesi 104. Cadde 81/A Eğirdir Yolu Üzeri ISPARTA/Merkez
Telefon: 0246 224 14 18 – 0246 224 11 65
Fax: 0246 224 13 34
Isparta Defterdarlığı
Adres: İstiklal Mahallesi H.İbrahim Parlar Caddesi 32300 ISPARTA
Telefon: 0246 218 10 69 - 0246 218 10 70
Faks: 0246 218 11 54
Isparta Tapu Müdürlüğü
Adres: Valilik Binası Zemin Kat Isparta
Telefon: 0246 280 10 23 - 0246 280 10 18
Faks: 0246 223 40 13
E-mail: isparta-tsm@tkgm.gov.tr
Isparta Kadastro Müdürlüğü
Adres: Sanayi Mah. Atatürk Bul. İl Özel İdaresi Yanı No:69 ISPARTA
Telefon: 0246 280 11 51 - 0246 280 11 52
Faks: 246 232 57 69
E-mail: isparta-km@tkgm.gov.tr
Isparta İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğü
Adres: Çelebiler, Şht. Üsteğmen Kemal Karabaş Cd. No:17, 32040 Isparta Merkez/Isparta
Telefon: 0246) 218 32 61