İlin Adı: MALATYA (Malatya ilinin 13 adet ilçesi vardır.)
Malatya İlçeleri: Akçadağ, Arapgir, Arguvan, Battalgazi, Darende, Doğanşehir, Doğanyol, Hekimhan, Kale, Kuluncak, Pütürge, Yazıhan ve Yeşilyurt
Malatya Plaka Kodu: 44
Malatya Telefon Alan Kodu: 442
Malatya Nüfusu: 797.036
Malatya Bölgesi: Doğu Anadolu
Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan Malatya, eski çağlardan bu yana Anadolu ve Mezopotamya’nın önemli bir kavşak noktası olmuştur. Kayısı denince ilk akla gelen şehir, misafirperver ve sıcakkanlı insanlarıyla gönüllerde taht kurmuş tarihi bir şehirdir.
Malatya Tarihi
Malatya Şehrinin İsmi Nereden Gelir?
Malatya kentinin adı Hitit tabletlerinde “Maldia”, Kültepe tabletlerinde Melita olarak geçmektedir. Malatya adı “melid” kelimesinden geliyor ve Hititçe de bal anlamına gelmektedir.
Sonraları zaman geçtikçe isimleri “Meliddu, Melide, Melid, Milid, Milidia, Melitea” olarak çeşitli kitabelerde yazmaktadır. Malatya’yı kısa süre elinde tutan Araplar, kente “Malatiyye” adını vermişler. Türklerin kenti fethetmesiyle isim Malatya halini almıştır.
Malatya’nın Tarihi
Malatya’nın Hitit döneminin Milid ve klasik çağın Melitene kentiyle aynı olduğu bilinmektedir. Ayrıca Hitit İmparatorluğu’nun önemli bir merkeziydi. Kent, Hitit, Asur, Selçuk ve Memluk yapılarıyla süslüdür. Kalesi; İslamiyetten sonra I. Yüzyılın ikinci yarısında Roma İmparatoru Titus döneminde yapımına başlanan Malatya Kalesi’nin surları İmparator Konatantin döneminde tamamlanmıştır.
Bizans İmparatoru Justinian, Anadolu’daki diğer kaleleri onartırken Malatya Kalesi’ni de elden geçirtmiştir.
Dünya’nın en güzel kayısısılarını yetiştiren Malatya adı Hititçe, Melidiya’dan gelmiş olması olasıdır.
Malatya Hititler’den sonra Kargamış Krallığına Mitanniler, Urartulara, İran, Büyük İskender, Selevkoslar, Ermeni Krallığı ve Kommagene Krallığına geçmiştir. Bizans egemenliğinde kalmış Araplardan sonra 1357’de Türkeler tarafından ele geçirilmiştir.
Danişmend ve Selçuklu egemenliklerinin ardından 2399 yılında Osmanlı topraklarına katılmıştır. 1401’de Timur ordularının istilasına uğrayan yörede Dulkadiroğulları egemen olmuştur. 1515 yılında ada Yavuz Sultan Selim’in Dulkadiroğulları Beyliği’ne son vermesi ile yeniden Osmanlıların olmuştur.
1839’da Maraş’a, daha sonra Diyarbakır’a bağlı bir sancak merkezi olan kent, 1924 yılında il yapılmıştır.
Cumhuriyet Döneminde; Malatya’ya 1931 yılında demiryolunun gelmesi ve 1937’de ise Sivas iline bağlanmasıyla kente katkı sağlamıştır.
Malatya'nın Coğrafyası
Malatya, ilin büyük kesimi Doğu Anadolu Bölgesi’nin Yukarı Fırat kesiminde, güneybetıdaki küçük bir kesimi de Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin Orta Fırat bölümünde yer alır. Doğusunda Elazığ ve Diyarbakır, güneyinde Adıyaman, batısında Kahramanmaraş, kuzeyinde Sivas ve Erzincan illeriyle çevrilidir. Malatya’nın yüzölçümü 12.313 kilometrekaredir.
İl topraklarının yer biçimlerini, derin vadilerle parçalanmış yayla düzlükleri ile bunlar üzerinde yükselen 2000-2500 metrelik dağlar oluşturmaktadır. Bu yüksek dağlardan önce yüksek yaylalara daha sonra da alçak yaylalara geçilmektedirler. İlin kuzeyinde Göl Dağı, Ayrancı Dağı, Nilek Dağı, Sivas sınırındaki Hezanlı Dağı, batıda Akça Dağ, güneydoğusunda Bey Dağı ve Buzdağı uzanır.
Adıyaman il sınırındaki Ulubaba Dağı ve Akdağ da ilin diğer dorukları arasındadır.
İlin ovaları; Malatya Ovası, Arapkir Ovası ve Göksu Ovasıdır.
Akarsuları; Fırat Nehri, Sürgü Çayı, Kuruçay ve Tohma Suyu’dur.
Malatya Gölleri; Sürgü ve Medik baraj gölleridir.
Malatya’nın İklimi
Malatya da karasal iklim hüküm sürmektedir. Yazları sıcak ve kurak, kışları ise bol yağmur ve kar yağışlı geçmektedir.
Malatya'nın Ekonomisi
Malatya’nın ekonomisi hayvancılık, tarım ve tarıma dayalı sanayiye dayanıyor.
İlde tahıl üretiminde başlarda gelen ürünler; fasulye, tütün, buğday, arpa, şekerpancarı, nohut ve patatestir. Malatya’da meyvecilikte önemli bir ildir. İlk başta kayısı olmasıyla beraber armut, dut, elma, kiraz, ceviz ağaçları vardır. Dünyaca tanınan Kayısı, 50 bin aile geçimini sağlıyor ve ilin ekonomisine büyük katkıda bulunmaktadır. Kayısı meyvesinin ağacı sayısı oldukça fazladır. Bunun yanında Napolyon kirazı da meşhurdur.
Hayvancılık tarımından sonra gelir. Çayır ve meralarıyla hayvancılığa müsaittir. Koyun, sığır ve kıl keçisi besleniyor.
Malatya’da 1970’ten sonra tarıma dayalı sanayinin hızla gelişmesi ile büyük organize sanayi bölgesi kurulmuştur.
Malatya Ulaşım
Malatya Karayolu Ulaşımı:
Malatya iller arasında bir kavşak noktasıdır.
Malatya Otogarı Telefon Numarası: 0422 238 47 68
Malatya Demiryolu Ulaşımı:
Malatya demiryolunda da kavşak noktası konumundadır.
TCDD Malatya Gar Telefon Numarası: 0422 212 40 40 (07.00 - 04.00 / 21 saat açık)
Malatya Havayolu Ulaşımı:
Malatya Havalimanı seferleriyle ulaşım hizmeti sağlamaktadır.
Malatya Havalimanı Telefon Numaraları: 0422 266 00 46 - 0422 266 00 47 (Santral)
Sponsorlu Bağlantılar
Malatya Gezilecek Yerler
Kayısı’nın ana memleketi olan Malatya topraklarının köklü tarihi ve eşsiz doğal güzellikleriyle gezilip görülmesi gereken yerleri oldukça fazladır.
Arslantepe Höyüğü: Yapılan kazı çalışmalarında ilin tarihi erken dönemlere kadar uzanmış ve önemli tarihi eserler ortaya çıkmıştır. Aslantepe, 7 medeniyete ev sahipliği yapmış bir höyüktür.
Melik Sunullah Camii: Günümüzde Malatya’nın ibadet yerlerinden biridir. Minaresiyle dikkat çekmektedir.
Levent Vadisi: Malatya’nın Akçadağ ilçesinde bulunan doğasıyla trekking ve motor sporlarına uygun bir yerdir.
Yusuf Ziya Paşa Camii: İl merkezinde Mücelli caddesi üzerinde bulunan camidir.
Kara Kaya Baraj Gölü: Ülkemizin ikinci en büyük barajı ve en uzun demiryolu köprüsü gölün üzerindedir.
Günpınar Şelalesi: Darende ilçesinde bulunan şelale eşsiz görüntüsüyle fazla ziyaretçi çekmektedir.
Yusuf Paşa Bedesteni: Malatya’nın Zaviye mahallesinde ki mezarlığın içinde yer alan ve Osmanlı mimarisine sahip bir yerdir.
Somuncu Baba Türbesi ve Külliyesi: Dikkat çekici mimarisi ve çevresinde bulunan doğal güzelliklerle ziyaretçi çekmektedir.
Tohma Kanyonu: Doğasının güzelliği ile beraber huzurlu yürüyüş yapabileceğiniz bir yerdir.
Battalgazi Ulu Camii: 1247’de Mimar Hücret tarafından yapılmış hat işlerinin olduğu bir Selçuk eseridir.
Beşkonaklar Etnografya Müzesi: İl merkezinde bulunan müze bölgeye ait halkın kullandığı eşyalar, araç gereçler ve kıyafetler sergilenmektedir.
Atatürk Evi: Atatürk’ün Malatya’ya geldiği zamanlarda konakladığı bir yer olmasıyla 1981 yılından itibaren atamızın eşyaları ve kitapları sergilenmektedir.
Silahtar Mustafa Paşa Kervansarayı: Osmanlı kervansarayının özelliklerini taşıyan ve görülmesi gereken tarihi bir yapıdır.
Orduzu: İlde yer alan tarihi şirin bir kasabadır. Kayısı bahçeleri ve lahanaları ile meşhurdur. Kayısı festivalinin yapıldığı yerdir.
Malatya Müzesi: Malatya’da yapılmış kazılar sonucunda köklü bir tarihe sahip olmasıyla birçok tarihi eserler çıkmış ve bu müzede sergilenmektedir.
Abdurrahman-ı Erzincani Camii: Darende ilçesinde bulunan bir camidir.
Malatya Kalesi: Battalgazi ilçesinde yer almakta ve gezilecek yerler arasındadır.
Arapgir Kalesi: Malatya’nın Arapgir ilçesinde yer almaktadır. İlin görülmesi gereken tarihi yerleri arasındadır.
Malatya Şenlik ve Festivalleri
Akçadağ Doğa Spor Festivali: Her yıl Malatya ilinde tahmini tarih ile Kasım
ayında düzenlenmektedir.
Doğanşehir Elma Festivali: Her yıl Malatya ilinde tahmini tarih ile Eylül ayında
düzenlenmektedir.
Darende Geleneksel Zengibar Karakucak Güreş Ve Kültür Festivali: Her yıl Malatya
ili Darende ilçesinde tahmini tarih ile Ağustos ayında düzenlenmektedir.
Uluslararası Arguvan Türkü Festivali: Her yıl Malatya ili Erguvan ilçesinde
tahmini tarih ile Temmuz ayında düzenlenmektedir.
Uluslararası Malatya Kültür Sanat Etkinlikleri Ve Kayısı Festivali: Her yıl
Malatya ilinde tahmini tarih ile Temmuz ayında düzenlenmektedir.
Hekimhan Ceviz, Maden Ve Kültür Festivali: Her yıl Malatya ili Hekimhan
ilçesinde tahmini tarih ile Temmuz ayında düzenlenmektedir.
Malatya Kahve Festivali: Her yıl Malatya ilinde tahmini tarih ile Nisan ayında
düzenlenmektedir.
Malatya Uluslararası Bisiklet Festivali: Her yıl Malatya ilinde tahmini tarih
ile Temmuz ayında düzenlenmektedir.
Yeşilyurt Kültür, Kiraz Ve Spor Festivali: Her yıl Malatya ili Yeşilyurt
ilçesinde tahmini tarih ile Haziran ayında düzenlenmektedir.
Malatya Anadolu Kitap Ve Kültür Fuarı: Her yıl Malatya ilinde tahmini tarih ile
Nisan ayında düzenlenmektedir.
Uluslararası Kısa Film Festivali: Her yıl Malatya ili Battalgazi ilçesinde
tahmini tarih ile Nisan ayında düzenlenmektedir.
Malatya'da Ne Yenir?
Ülkemizde Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan konumu itibariyle tarihte önemli bir şehir olan Malatya'nın mutfağı kültürü ve tarihiyle birleşmiş yöresel birçok yemekleri vardır. Malatya yöresinin halkı genelde yemeklerinin bakır kaplarda yapıp daha da lezzetli sunmaktadır.
Malatya’nın yöresel yemekleri;
Kayısılı Kavurma,
Malatya Kömbesi,
Analı Kızlı Çorbası,
Malatya Patlıcan Tava,
Gırık,
Malatya Usulü Sıkma Köfte,
Kiraz Yaprağı Sarması ve Elmalı Köfte’dir.
Malatya’dan Ne Alınır?
Malatya ziyaretinizde Kuru Kayısı Pazarı, Atatürk ve İnönü Caddeleri, İnönü Kapalı Çarşısı, Bakırcılar Çarşısı ve Malatya Milli Egemenlik Caddesin den hediyelikler alabilirsiniz. Bunlar;
Yöreye özgü ahşap kalıplarla ve baskı tekniği ile süslenmiş dokumalar,
Halılar ve kilimler,
Bakır mutfak eşyaları,
Ahşaptan yapılma eşyalar,
Kayısı ve kayısıdan yapılmış ürünlerdir.
Malatya Devlet Daireleri İletişim Bilgileri
T.C. Malatya Valiliği
Adres: İstiklal Mahallesi Valilik Sokak No:1 Battalgazi/MALATYA
Telefon: 0422 324 22 66 - 0422 323 02 43
E-Posta: malatya@icisleri.gov.tr
Faks: 0422 323 02 13
Malatya Büyükşehir Belediyesi
Adres: İnönü Mah. İnönü Cad. No:182 /Malatya
Santral: 0422 377 10 00
Faks: info@malatya.bel.tr
Malatya İl Emniyet Müdürlüğü
Adres: İnönü Mah. İstasyon Cad. 44070 Merkez/Yeşilyurt/Malatya
Mail: malatya155@egm.gov.tr
Telefon: 0422 212 55 00
Faks: 0422 212 55 00
Malatya Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Adres: Özalper Mah. Turgut Özal Bulvarı No:4 - 44330 Malatya
Merkez Kampüs Tel: 444 56 34
Merkez Kampüs Faks: 0 422 325 34 38
E-Mail: malatyaeah@saglik.gov.tr
Malatya Vergi Dairesi Başkanlığı
Adres: Halfettin Mahallesi, Erişkin sokak No:1 Battalgazi / MALATYA
Tel: 0422 323 89 56
Faks: 0422 325 25 94
E-posta: malatyavdb@gelirler.gov.tr
Malatya Tapu ve Kadastro Müdürlüğü
Adres: Cevatpaşa Mah. Turgutözal Bulvarı No:40/A Yeşilyurt / Malatya
Telefon: 0442 280 11 36
Faks: 323 03 55
E-mail: malatya-km@tkgm.gov.tr
Malatya İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğü
Adres: Cumhuriyet Mahallesi Hükümet Konağı Giriş Kat 36100/Malatya
Telefon: 0 474 223 11 29 - 0474 223 27 80
Faks: 0474 223 11 29
E-Mail: Malatyanufus@Malatya.gov.tr