Temizlik, İslamiyet’te ve özellikle Osmanlı döneminde çok önemli bir kültür olarak kabul edilmiştir. Aynı zamanda yaşamın gerekliliklerinden biri olduğu için Osmanlı zamanında temizliğin bireysel olarak elde edilmesi açısından hamamlar inşa edilmiştir. Bu Osmanlı hamam kültürünü yaşatan ve bu kültürü tarihi açıdan da tanıtmak isteyen Gaziantep, Hamam Müzesi gibi önemli bir müze kurulumu gerçekleştirmiştir.
Gaziantep Hamam Müzesi, temel olarak Osmanlı İmparatorluğu döneminden kalan mimari ve kent temizlik kültürünün örneklerini sunan bir yapıdır. Müzenin kurulumu için 16. yüzyıl döneminde Lala Mustafa Paşa tarafından inşa ettirilen külliye içerisinde bulunan hamam kullanılmıştır. Bu külliye içerisinde arka tarafta bulunan Hişva Hanı yanında Susam Hane olarak bilinen bölüm, çok uzun yıllar Paşa Hamamı olarak da bilinmiştir. Hamam, 2015 yılında Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan restorasyon sayesinde hamam kültürünü anlatan ve yaşatan bir müzeye dönüştürülmüştür.
Müzenin kurulumu için hamam aslına uygun bir şekilde restore edilirken, müze içerisinde soğukluk, ılıklık ve sıcaklık bölümleri yine ayrı ayrı tutulmuştur. Kentte önemli bir koleksiyoncu konumunda bulunan Haluk Perk tarafından bağışlanan araçlar ve hamam aletleri ile hamam adetleri, balmumu heykeller ve maketler gibi birçok gereç kullanılmıştır.
Hamamın yapısına bakıldığında Anadolu'daki birçok farklı hamamdan ziyade Gaziantep hamamlarında görülen zemin kotunun yer altına gömülü olması özelliği, hamamdaki sıcaklığı sabit tutma amacıyla yine korumuştur. Bu amaçla hamam içerisinde bulunan soğukluk bölümü ilk girilen bölüm olarak üst değiştirme işlemi yapılır. Ilıklık bölümünde kişi vücudunu suyu alıştırırken, özellikle çok sıcağa dayanamayan kişiler için yıkanma bölümü olarak kullanılır. Hamamın tam ortasında sekizgen veya altıgen olarak göbek taşının bulunduğu sıcaklık bölümü ise yıkanma ve kese için kullanılmaktadır.
Gaziantep Hamam Müzesi aslına uygun bir hamamdan restore edilerek kurulduğu için bugün hamam içerisinde bulunan tüm eşyalar ile birçok canlandırma yapılmıştır. Erkeklerin ve kadınların hamam kültürünü nasıl yaşattığını, hamamda yıkanmadan gıda tüketimine ve müzikten eğlenceye kadar her aktivitenin nasıl gerçekleştirildiğini görmek mümkün olmaktadır. Balmumu heykeller sayesinde yapılan bu örneklemeler içerisinde hamamda çiğ köfte tüketimi, gelin hamamında şamşırak geleneği ve paşa hamamında havuz geleneği gibi birçok değişen kültür görülebilir.
Sponsorlu Bağlantılar
Gaziantep'te birçok tarihi değerinin bulunduğu Şahinbey ilçesi, Hamam Müzesi için de ev sahipliği yapmaktadır. Müze; Şahinbey ilçesi, Karagöz Mahallesi, Sadık Dai Sokak üzerinde yer almaktadır. Bu konuma ulaşım sağlanması için kent içerisindeki dolmuşlar, belediye otobüsleri, taksiler ve özel araçlar kullanılabilir. Şahinbey ilçesi Kültür Yolu üzerinde ve Gaziantep Kalesi'ne sadece 5 dakika gibi bir yürüme mesafesinde bulunmaktadır.
Gaziantep Hamam Müzesi giriş açısından 5 TL gibi bir ücrete sahiptir. Bunun yanında 18 yaş üstündeki öğrenciler, gaziler, şehit yakınları, 65 yaş üstü vatandaşlar, engelli vatandaşlar, sağlık çalışanları ve öğretmenler kimlik ibrazı ile ücretsiz giriş yapabilmektedir. Girişlerde Gaziantep Kart ve temassız kredi kartı kullanımı mümkün olmakla birlikte ziyaret için haftanın her günü 8.30 ve 17.30 saatleri arası tercih edilebilir.
Gaziantep'in Hamam Müzesini şehir dışından görmeye gelecekler karayolu ile Gaziantep’e ulaşabilirler. Bunun için Gaziantep Otobüs Firmaları sayfamızda online Gaziantep Otobüs Bileti alabilirler. Havayolunu tercih etmek isteyenler Gaziantep Havalimanı üzerinde şehre ulaşım sağlayabilir.